Natuurlijk zien zonder bril of lenzen roept veel vragen op. Over de Bates-methode doen hardnekkige verhalen de ronde, van ‘het werkt niet’ tot ‘het is achterhaald’. In deze blog bespreek ik 7 veelgehoorde misverstanden én wat er wél klopt, gebaseerd op mijn ervaring en de verhalen van mijn klanten.
1. Dr. Bates was geen echte arts maar ‘slechts’ een optometrist
Wie Dr. Bates echt was (en welke fouten hij maakte)
Misverstand 1 is dat William Bates geen echte dokter was. Sterker nog, dat zijn methode gevaarlijk is. Klopt dat? Nee. Dr. William Bates was echt een gediplomeerd oogarts (ophthalmologist), opgeleid aan Columbia University en jarenlang werkzaam in ziekenhuizen in New York. Hij voerde ook oogoperaties uit. Geen optometrist (dat zie je soms, maar het is een foute vertaling van zijn titel), maar een volwaardig medisch specialist.
Dat betekent niet dat hij alles goed had. Zo dacht hij dat alleen de oogspieren belangrijk waren voor het scherpstellen (accommodatie), en niet de ooglens. Een andere arts, Helmholtz, zei precies het omgekeerde. Uiteindelijk bleken beide artsen gelijk en ongelijk te hebben: het is én de lens én de spieren die samenwerken.
Kortom: dokter Bates maakte fouten. Maar dat maakt hem niet meteen onbekwaam of een kwakzalver. Hij was een pionier. En pioniers maken fouten. Net zoals Edison duizend(en?) keren faalde voordat hij een gloeilamp liet branden. Bates durfde te kijken (pun intended 👊) voorbij wat iedereen geloofde. En dat alleen al verdient respect.
2. Bates-methode: als je je zicht verbetert, zie je altijd perfect
Waarom scherp zien geen aan/uit-knop is
Zo werkt het niet. Zien is geen aan/uit-knop. Het is een levend systeem dat reageert op hoe je je voelt, op spanning, op je omgeving.
Als jij een hele dag achter de computer zit, dus de hele dag dichtbij kijkt, is het logisch dat je zicht op afstand daarna wazig is. Je oogspieren zijn letterlijk verkrampte ‘nabij-kijkspieren’. En dan roepen mensen: zie je wel, het werkt niet! Wat je beter kunt doen? Je ogen ontspannen. Even je ogen sluiten. Diep ademhalen. En in de verte kijken. Vergeet ook niet om te knipperen. Als je dat doet, ontspannen je nabij-kijkspieren weer.
Het werkt wél, als je je ogen de kans geeft. Door goed voor ze te zorgen. Door je bewust te worden van hoe je ze belast. En ja, door soms ook gewoon te accepteren. Denk dan: ‘Vandaag zie ik wat minder goed, en dat is oké. Ik weet waardoor het komt.’
Verantwoordelijkheid nemen voor je zicht is een sleutel. Niet als schuld, maar als bewustzijn.
3. Je moet blijven oefenen om resultaat te behouden
Waarom bij de Bates-methode ontspanning belangrijker is dan discipline
Over ‘je moet wel blijven oefenen‘ heb ik al een lange blog geschreven, maar het komt hierop neer: zien is geen discipline-ding. Je hoeft je zicht niet te trainen zoals je buikspieren traint. Het werkt juist andersom: hoe meer je ontspant, hoe beter je ziet.
En dat geldt ook voor het oefenen. Als oefenen voelt als moeten, ga je juist weer gespannen kijken. Dus: liever zacht, speels, nieuwsgierig, en vooral: zonder oordeel. Dan pas ontstaat de opening om echte verandering (lees: verbetering) te krijgen.
4. Is de Bates-methode ouderwets of achterhaald?
Waarom de Bates-methode juist actueler is dan ooit
Ik hoor dit vaak dat de Bates-methode achterhaald zou zijn. En eerlijk is eerlijk: het leven is totaal veranderd sinds Dr. Bates leefde. 100 jaar geleden waren er geen schermen, geen smartphones, geen constante prikkels. We keken meer in de verte. We bewogen meer. We lazen minder.
Dus ja, het is lastiger geworden om je ogen goed te gebruiken in deze tijd. Maar dat maakt de methode niet achterhaald. Integendeel! Het maakt haar actueler dan ooit. Want wie nu zijn ogen gezond wil houden, zal dat bewust moeten doen. En dat begint met ontspanning en aandacht. Precies wat dokter Bates ons leerde.
5. Brillen zijn onschuldig, iedereen draagt ze toch?
Het effect van een bril op je ogen en je gevoel
Yes, brillen zijn de norm geworden. Kijk om je heen. Je ziet overal brillen. Zijn het geen ‘gewone’ brillen, dan zijn het wel zonnebrillen (heb ik ook een mening over -> niet dragen). Maar normaal betekent niet automatisch goed. Een bril ‘met sterkte’ corrigeert je zicht van buitenaf, maar zorgt er ook voor dat je ogen vastgezet worden. De natuurlijke beweeglijkheid en ontspanning van je ogen verdwijnen. Je ogen wennen eraan en worden afhankelijk. Extra vervelend: als je met een bril start, zie je vaak letterlijk en figuurlijk dat je zicht in rap tempo verslechtert. En dat je dus steeds sterkere brillen nodig hebt.
Heel eerlijk: ik ben tientallen jaren een zeer tevreden brildrager geweest. Ik vond mezelf zelfs knapper met bril dan zonder. Ik zei altijd dat ik echt een brillenhoofd had. En dat hoor ik overigens nog steeds. Ik word nog steeds op straat aangesproken door mensen die zeggen dat ze me ‘lelijker’ vinden nu ik geen bril meer draag.
Ik weet wel beter, want sinds ik mijn bril af heb gezet voel ik me zoveel beter. En nee, zie punt 2: ik zie lang niet altijd helder en scherp. Sterker nog, ik denk dat ik maar heel af en toe scherp zie. En dat is helemaal prima. Als je eenmaal gevoeld hebt hoeveel andere dingen je ervoor terugkrijgt, wordt het makkelijker om je oogsituatie te accepteren. En te werken met wat er wel is. In mijn geval is dat veel meer kleur, diepte en 3D en vooral ook een veel rustiger gevoel in mijn ogen.
Iedere keer als mijn klanten hun bril afzetten, zeggen ze: Wat voelt dit anders! Soms ongemakkelijk, soms frustrerend, maar óók: vrijer, lichter, helderder. En dát gevoel zegt alles. De stap om de bril af te zetten is soms groot, maar als de stap eenmaal genomen is, wordt hun leven zoveel mooier.
6. Je kunt alleen beter gaan zien als je jonge ogen hebt
Voorbeelden van zichtverbetering op hoge leeftijd
Ik weet dat veel mensen geloven dat leeftijd een belangrijk punt is bij zien of niet zien. Maar het is simpelweg niet waar. Zien is niet iets dat je op een bepaalde leeftijd verliest. Wat we verliezen is vaak soepelheid, aandacht en vertrouwen.
Een voorbeeld: de Batesleraren waar ik zelf van geleerd heb, begeleiden nu een vrouw van in de negentig (!) die ooit maculadegeneratie had. Door te ontspannen en met liefdevolle aandacht met haar ogen om te gaan, is haar zicht verbeterd. Bij de laatste controle zei haar arts: ‘Je hebt geen maculadegeneratie meer.’ En dat van een diagnose die ‘onherstelbaar’ wordt genoemd.
Geen garanties, dat kan ik niemand geven. Maar het kan wél. Ook als je ouder bent.
7. Ogen verslechteren nu eenmaal met de leeftijd
Hoe gewoontes meer invloed hebben dan je leeftijd
Dit lijkt op het vorige punt, maar het is net een andere overtuiging. Het idee is: Het hoort erbij. Je wordt ouder, dus je gaat slechter zien.
Maar dat is een verhaal dat we elkaar vertellen en vervolgens zijn we verbaasd als het uitkomt.
Wat als we dat verhaal zouden loslaten? En in plaats daarvan zouden kijken naar wat je ogen echt nodig hebben? Want de achteruitgang komt vaak niet door de leeftijd, maar door gewoontes. Door stress. Door het negeren van signalen. Door het blijven kijken naar kleine schermpjes terwijl je lichaam allang iets anders vraagt. Wat je lichaam en je ogen dan vragen is rust en ontspanning. Geef je dat aan je ogen, dan ga je direct zien dat je daarna weer beter ziet.
Zodra je dat doorziet, verandert alles. Dan krijg je ruimte. Voor zachtheid en herstel. Voor beter zicht.
Tot slot
Natuurlijk zien is geen trucje. Het is geen garantie op perfect zicht. En het is geen wedstrijd.
Het is een uitnodiging. Om anders met je ogen om te gaan. Met je aandacht voor jezelf en voor je ogen.
En als je dat eenmaal voelt, dan wil je niets anders meer. Kan ik dit laatste garanderen? Nee, ook dit kan ik niet garanderen (net als dat ik geen verbetering van je ogen kan garanderen). Daarom heb ik er bewust voor gekozen om een online training te maken en die voor een zeer schappelijke prijs aan te bieden. Zodat het een probeersel mag zijn.
Check hier mijn online training ‘Weer Zien Zonder Bril’ voor een probeerprijsje. En ik hoop natuurlijk dat je het gaat proberen en dat je hooked raakt en niet anders meer wil. Dat je meer wil en ook dan sta ik voor je klaar. Maar dat is van latere zorg.