We praten bijvoorbeeld over bodyshaming als we minder aardige dingen zeggen over mensen die wat zwaarder zijn dan ‘normaal’. En ik weet inmiddels uit eigen ervaring dat er een andere vorm is die véél minder besproken wordt. Over die tweede vorm wil ik het vandaag hebben.
Herken je dat? Dat mensen iets zeggen uit bezorgdheid, of misschien uit een soort sociale reflex, maar dat het eigenlijk eerder schuurt dan helpt? En het kan een subtiele, vaak goedbedoelde reactie zijn als je juist wél iets wil veranderen.
Ik heb twee heel verschillende, maar verrassend vergelijkbare voorbeelden voor je. Met mijn lichaam én met mijn ogen.
Bodyshaming als je iets verandert en mensen dat liever niet zien
Een paar jaar geleden zat ik in een jaarprogramma om weer te gaan zien zonder bril. In dat jaarprogramma lag de nadruk sterk op voeding. Vet, dierlijk eten. Ik heb het een half jaar volgehouden, maar al die tijd voelde ik steeds duidelijker: dit klopt niet voor mij. Mijn ogen werden beter, maar ik geloofde oprecht dat dit niet dóór dat eten kwam.
Die bevestiging kreeg ik toen ik met het voedingsdeel stopte. Mijn zicht bleef verbeteren en eigenlijk ging het zelfs sneller vooruit. Dat gaf mij zoveel helderheid over wat wél werkt voor mijn ogen… en wat ik rustig naast me neer mocht leggen.
En helaas, dit eetregime had ook iets gedaan wat ik niet had verwacht: ik kwam zes kilo aan. Vooral rond mijn middel en dat ging niet meer vanzelf weg. De overgang gooide er nog een schepje bovenop en maakte het allemaal net wat uitdagender. En binnen de kortste keren kreeg ik van een heleboel mensen te horen dat het er gewoon bij hoort, dat ik het moest accepteren en dat er niets aan te doen was. Meestal kwamen die opmerkingen van vrouwen die zelf in de overgang zaten of de overgang door hebben gemaakt.
Ik voelde echter iets totaal anders. Ik voelde me niet fijn in mijn eigen lichaam. Mijn kleren zaten niet lekker en waren ineens ronduit te klein geworden. En vooral: het voelde niet gezond, niet van mij.
Dus ben ik gaan zoeken naar iets dat wel bij me past. Rustig, plantaardig, logisch. Zo kwam ik bij Bara terecht (voor wie nieuwsgierig is: https://baraleefstijl.nl). Geen honger, lekker eten, en tot mijn verrassing voelde ik me binnen een paar dagen al rustiger, helderder en energieker. De extra kilo’s verdwenen als sneeuw voor de zon en mijn lijf voelde vrijer.
De metingen in de sportschool lieten ook zien dat vooral visceraal vet verdween en het voelde alsof er intern letterlijk ruimte vrijkwam. Mijn organen leken oprecht meer ruimte te krijgen en dat voelde goed.
En toen gebeurde er iets dat ik niet had zien aankomen: mensen begonnen me, met een goedbedoelde glimlach, te vertellen dat ik heus al goed was zoals ik was. Dat ik niet hoefde af te vallen. Dat ik mezelf mocht accepteren. Dat gewicht niet zo belangrijk is. Zelfs binnen de Bara-groep waar we 2 Zoomsessies per maand hebben.
Lief bedoeld, echt waar, maar het voelde alsof ik mijn eigen keuze moest verdedigen. Alsof mijn wens om me weer goed te voelen in mijn eigen lichaam ter discussie stond. En dat bracht me bij een inzicht dat ik niet meer kon negeren: dit is óók bodyshaming, maar dan in een andere en veel subtielere vorm.
Bodyshaming bij mijn ogen
Veel mensen weten dat ik zonder bril leef en ik heb er inmiddels mijn werk van gemaakt. Ik help mensen hun zicht terug te krijgen zonder bril. Waarom? Omdat ik heilig in de Bates-methode geloof. Mijn eigen zicht verbetert en dat gaat heel goed. Maar zodra ik ergens ben waar het licht slecht is of waar lettertjes minuscuul klein zijn, zegt iemand steevast: “Zet dan gewoon je bril op.” Meestal met dezelfde goedbedoelde toon.
Maar dat wil ik niet. Niet omdat ik het mezelf moeilijk wil maken, maar omdat ik mijn ogen wil blijven vertrouwen. Omdat ik wil voelen dat ze het zelf kunnen, in hun eigen tempo. En als dat betekent dat ik iets even niet kan lezen, dan is dat oké. Dan vraag ik iemand om het voor te lezen of ik loop even naar buiten waar het licht beter is.
Maar ook hier voel ik diezelfde zachte druk: doe nou maar gewoon. Doe zoals iedereen. Val niet buiten wat als ‘normaal’ wordt beschouwd.
Precies hetzelfde patroon als die kilo’s die ik koste wat het kost kwijt wilde.
Het mechanisme achter bodyshaming is verrassend simpel
Of het nu gaat over je gewicht, je gezondheid, je ogen of je levensstijl: zodra jij verandert, worden andere mensen een beetje onrustig. Niet omdat ze jou iets misgunnen, maar omdat jouw verandering iets in hén raakt. Het zou zomaar kunnen dat het ze confronteert, voor ze schuurt. Het maakt ze bewust van hun eigen keuzes of overtuigingen. En dus komt er een opmerking, vaak vermomd als zorg of advies, maar eigenlijk bedoeld om jou weer terug te duwen in het oude, vertrouwde evenwicht.
De krabbenmand in optima forma. Voor wie niet weet wat de krabbenmand is: als je een mand vol krabben hebt, zouden die krabben heel makkelijk kunnen ontsnappen. Moeten ze wel iets doen: samenwerken en elkaar naar boven helpen. Maar dat doen krabben dus niet. Ze trekken elkaar constant naar beneden en geen enkele krab weet te ontsnappen.
Krabben weten niet beter, wij wel. Daarom voelt het voor mij zo belangrijk om dit hardop te zeggen:
Je hoeft niet te blijven staan waar anderen jou het liefst zien staan.
Je mag bewegen. Je mag iets anders willen. Je mag luisteren naar je lichaam, naar je ogen, naar jezelf.
En dat mag zonder uitleg. Zonder verantwoording. Zonder dat iemand vindt dat je het anders zou moeten doen.
Laat mensen gewoon hun eigen keuzes maken
Want uiteindelijk komt het hierop neer: ik help alleen mensen die zonder bril willen leren zien. Dat het overgrote deel van de brildragers daar geen behoefte aan heeft is helemaal prima. Ik ben er voor die mensen die daar echt klaar voor zijn.
En precies zo kijk ik naar gezondheid, voeding en gewicht: wie iets wil veranderen, mag dat doen zonder commentaar. En wie iets níét wil veranderen mag die keuze net zo goed maken.
Het gaat om keuzevrijheid, niet om groepsnormen.
En misschien is dat wel de kern van dit hele verhaal: zeg gewoon “good for you”, oprecht en zonder bijsmaak, en laat iemand vervolgens zijn eigen pad lopen. Ook als het anders is dan dat van jou.
En jij?
Heb jij weleens meegemaakt dat iemand iets zei “uit zorg”, terwijl het je eigenlijk het gevoel gaf dat jouw keuze niet helemaal mocht bestaan? Ik ben benieuwd hoe dat voor jou was.
Laat me weten in de reacties of stuur me een mailtje als je dit herkent.
Ik lees alles. En ik hoor graag van je.
💌 liesbeth@vabenesupport.nl
Ik zie je!
Liesbeth